Ferdinand Hart Nibbrigkunstenaar • kunstschilder • aquarellist • tekenaarAmsterdam 1866-1915 Laren (N.H.)

De schildersloopbaan van Ferdinand Hart Nibbrig (1866-1915) begon conventioneel met een studie aan de Amsterdamse Rijksacademie. Tijdens een daaropvolgend verblijf in Parijs (1888-1889 maakte hij kennis met het neo-impressionisme van Lucien en Camille Pissarro, wat een grote indruk op hem maakte. Zij schilderden met een techniek, waarbij ongemengde kleuren in stippeltjes (pointilles) en streepjes werden aangebracht, om zo de schittering van het licht het beste te kunnen vangen. Hart Nibbrig begon deze techniek vanaf 1895 zelf toe te passen, echter zonder de strenge kleurvoorschriften waar het pointillisme in Frankrijk aan onderworpen was. Daarvoor koos hij nu eens een zeer fijn pointille, dan weer een wat lossere techniek van verftoetsen, gecombineerd met kleurvegen en contourlijnen.

In Amsterdam geboren krijgt Hart Nibbrig al op jeugdige leeftijd schilder- en tekenlessen in die stad van Johan Rust. Vanaf 1881 tot 1888 studeert hij aan de Quellinusschool en de Rijksacademie. Daarna trekt hij naar Parijs, waar hij kennis maakt met Theo van Gogh, de jongere broer van Vincent, die werkt voor de firma Boussod & Valadon. Daar ook komt hij in aanraking met de revolutionaire schilders van die tijd, Claude Monet, Camille Pisarro, Georges Seurat en Vincent van Gogh. Zij breken met de conventionele schildertradities en werken in andere technieken met felle kleuren. Terug in Nederland verwerkt Hart Nibbrig de opgedane ervaringen. Hij woont en werkt een tijdje in Hilversum, daarna in het vroegere atelier van Jozef Israëls in Amsterdam. Daar schildert hij nog enige tijd in de Amsterdamse impressionistische stijl van die tijd, met vrij donkere kleuren.

Tot 1894 is hij zoekende naar een eigen stijl. Hij experimenteert met verschillende technieken om verf aan te brengen. Als hij voorjaar 1892 langs de bollenvelden bij Bennebroek en Hillegom fietst weet hij wat hem te doen staat. Dit feest van kleur verandert zijn palet volledig en inspireert hem tot zijn eerste impressionistische werken. Na een bezoek aan de tentoonstelling van de Belgische luministische beweging Les Vingt in Den Haag en zijn verhuizing naar Laren in 1894 verandert zijn stijl en wordt hij een van de eerste Nederlandse kunstenaars die de pointillistische techniek hanteren. Een techniek, waarin ongemengde kleuren in stippeltjes en streepjes worden aangebracht, om zo de schittering van het licht het beste te kunnen vangen.

Door zijn huwelijk in 1895 met Johanna Moltzer, familie van de bezitters van de Erven Lucas Bols, kan Hart Nibbrig in Laren een huis laten bouwen. In deze omgeving vindt hij de inspiratie voor zijn werk; zijn weelderige tuin, het uitzicht over de zomerse akkers en boekweitvelden, de weggetjes in de Eng, oudjes voor hun huis gezeten of werkend in de tuin. Af en toe maakt hij een reis, naar de Eiffel of Zuid-Limburg. In eigen land ontdekt hij de rust van Vlieland en in 1910 het Zeeuwse Zoutelande op het eiland Walcheren. Daar brengt hij met zijn gezin de zomers door in een vakantiehuisje. In de vlakbij gelegen badplaats Domburg exposeert hij en is hij lid van de tentoonstellings comissie. In Domburg vormt zich een groepje schilders dat geïnspireerd is door het bijzondere Zeeuwse licht langs de kust en de weerschijn ervan over het vlakke land. Jan Toorop is hun voorman en naast Hart Nibbrig maken onder anderen Piet Mondriaan, Mies Elout Drabbe en Jacoba van Heemskerck deel uit van de groep. In die tijd schildert Hart Nibbrig voornamelijk landschappen, zeegezichten en portretten van de lokale bevolking met nadruk op de zee, de zon en het licht. In 1907 verhuist het gezin van Laren naar Rhenen omdat Hart Nibbrig zich ergert aan de vele villa’s die in Laren gebouwd worden.

Tijdens zijn leven had Hart Nibbrig te kampen met vooroordelen. Door sommigen werd hij beschouwd als een navolger van de ‘nieuwe Franse stijl’, anderen vonden hem nog niet consequent genoeg in het achter zich laten van de gezapige academische stijl. Pas op latere leeftijd ging Hart Nibbrig weer over op de vlakke streek van vroeger, vooral in zijn portretten. Maar het meest werd hij toch bekend met zijn pointillé, waarin hij voor Holland tamelijk uniek is, omdat naast Jan Toorop, Co Breman en Johan Briedé weinig bekende Nederlandse schilders zich hier aan gewaagd hebben. In 1915 sterft de schilder, nog geen vijftig jaar oud.