Jan van Essen is een bekende Nederlandse dierschilder uit de tweede helft van de negentiende eeuw. Aanvankelijk schilderde hij landschappen en stadsgezichten maar onder invloed van de Engelse dierenschilder J. Swan ging hij zich vanaf 1885 ook toeleggen op dieren. In de Amsterdamse dierentuin Artis maakte hij vele studies van vogels en leeuwen. Aan waardering heeft het hem nooit ontbroken, want op tentoonstellingen in Amsterdam, Duitsland, Frankrijk en Australië werd zijn werk bekroond. Van Essen leerde het schildersvak van Johan Conrad Greive (1837-1891), schilder van rivier- en stadsgezichten. Ook werkte hij korte tijd op het atelier van de genreschilder Hendrik Valkenburg (1826-1896). Na 1890 schilderde hij ook jachttaferelen.