Johannes Bosboomkunstenaar • kunstschilder • aquarellist • tekenaarDen Haag 1817-1891

Johannes Bosboom, geboren in 1817 in Den Haag, was meer met de eerste helft van de 19e eeuw verbonden dan met de tweede. Op jonge leeftijd al bleek hij over een groot tekentalent te beschikken. Hij ging op veertienjarige leeftijd in de leer bij zijn neef de stadsgezichtenschilder Bart van Hove en schreef zich in op de Haagse Tekenacademie. Tijdens zijn leertijd bij Van Hove, waarin hij samen met medeleerlingen ook toneeldecors schilderde, deed hij kennis op van architectuur en bouwstijlen en ontwikkelde hij belangstelling voor het schilderen van kerken en kerkinterieurs. Omstreeks zijn twintigste besloot hij zich daar geheel op toe te leggen. Zijn aquarellen en schilderijen tonen verstilde kerkinterieurs, bevolkt door figuren in 17e-eeuwse kledij, waarbij hij geïnspireerd werd door de lichtval en atmosfeer in het werk van de 17e-eeuwse schilders Rembrandt en Emanuel de Witte. De meesterlijke wijze waarop hij het licht in zijn kerkinterieurs verwerkte, maakte hem in zijn tijd een van de belangrijkste Europese schilders in dit genre.

Vanaf halverwege de jaren 60 zien we hoe Bosboom, beïnvloed door Rembrandt, zich steeds meer toelegt op het met een breed en beweeglijk penseel weergeven van licht- en kleurimpressies van het kerkinterieur. Het belang van de nauwkeurige weergave van de architectuur werd naar de achtergrond verdrongen in het voordeel van de atmosfeer. Ná 1880 legde Bosboom zich vrijwel uitsluitend op het aquarelleren toe. Dat hij daarin een ware meester was bleek uit de hoge onderscheidingen die hij ontving in België.

Bosboom trouwde met de gelijkgestemde, gelovige Geertruida Toussaint, in haar tijd al een bekend schrijfster van historische romans. Vaak waren er financiële zorgen omdat zowel Geertruida’s familie als die van Bosboom gesteund moesten worden. Het huwelijk was, ondanks moeilijke perioden waarin Bosboom vanwege depressies niet of nauwelijks tot werken kwam en de schrijfster onder grote werkdruk stond, zeer gelukkig.

Bosboom was lid van Pulchri Studio, het Genootschap ‘Arti Sacrum’ (Rotterdam) en de Hollandsche Teekenmaatschappij (Den Haag). Hij was leraar van Marie Bilders-van Bosse en de bekende dierenschilder W.F. de Haas. Zijn collega’s beschouwden hem als een autoriteit, niet alleen vanwege zijn talent maar ook door zijn inzet voor vakgenoten.