Johan Barthold Jongkind kunstwerk • aquarel • tekening • voorheen te koop De haven van Honfleur

Een groot deel van zijn leven bracht Jongkind door in Frankrijk. Regelmatig reisde hij naar Nederland waar hij, vooral in en om Rotterdam, inspiratie opdeed voor zijn stads- en havengezichten en landschappen met schepen. Uniek waren zijn landschappen bij maanlicht. Zijn losse, vrije penseelstreek verleent zijn schilderijen de directheid van het werk van de impressionisten. Toch schilderde hij ze allemaal in het atelier. Franse tijdgenoten bewonderden zijn werk en algemeen zagen ze hem als de wegbereider van het impressionisme. Manet noemde hem de vader van de moderne landschapschilders. In Jongkinds vroegste werk is invloed van zijn eerste leermeester Andreas Schelfhout duidelijk aanwezig. De Franse schrijver en criticus Emile Zola (1840-1902) schreef over Jongkind: 'Ik ken geen interessantere persoonlijkheid. […] Zijn vak als schilder is net zo bijzonder als zijn manier van kijken […] Je zou zeggen dat het ruwe schetsen zijn die haastig zijn getekend, uit angst dat de eerste impressie ontsnapt. Je voelt dat het fenomeen zich afspeelt in het oog en de hand van de kunstenaar. Hij ziet een landschap in één oogopslag, in de werkelijkheid van het geheel, en vertaalt dat op zijn manier. Terwijl hij de waarheid ervan bewaart en daaraan de emotie doorgeeft die hij voelde. En dát maakt dat het landschap leeft op het doek, niet meer zoals het leeft in de natuur, maar zoals het enkele uren heeft geleefd in een zeldzame en uitgelezen persoonlijkheid. […] Hier is alles origineel, het vak, de impressie en alles is waar, omdat het landschap is gevat in de werkelijkheid voordat het is geleefd door een man.' (Emile Zola, 'Mon Salon. Les Paysagistes' in: 'L'Événement illustré', 1 juni 1868).