Sluit menu
Sluit menu
Met de koude winterse dagen die ons in het verschiet liggen (als wij de weersvoorspelling mogen geloven) lijkt dit een mooi moment om even stil te staan bij de ‘wintervorst’ van de 19e eeuw: Andreas Schelfhout. Het is nu 232 jaar geleden dat Schelfhout, een van de belangrijkste Nederlandse romantische schilders, werd geboren. Daarnaast deden wij kort geleden een belangrijke vondst, Kas Buunk ontdekte een werk van Schelfhout op de veiling, daar omschreven als ‘Hollandse School’. Kortom: reden genoeg om even terug te blikken op deze kunstenaar.
In het begin van zijn loopbaan schilderde en exposeerde Andreas Schelfhout zelden het onderwerp waardoor hij zo beroemd geworden is: wintertaferelen. Men was in die tijd namelijk meer gecharmeerd van zijn zomerlandschappen. In 1812 schilderde hij zijn eerste wintergezicht, in 1818 ontving hij hier lovende kritieken op en vanaf toen ging het bergopwaarts met zijn carrière. Zijn eerste succes dankte Schelfhout voor een groot deel aan zijn ijsgezichten. Het doen en laten op het ijs werd destijds als iets typisch Hollands beschouwd en ondanks het feit dat de winter allerlei ongemakken met zich meebracht, zo schreef een recensent in 1841 in de Kunstkronijk: ‘Alleen zoo als Schelfhout den winter voorstelt, in het witte gewaad en met de bonte menigte van schaatsenrijders, vinden wij er iets aanlokkelijks in.’
Begon Schelfhout nog met een wat stijve toets, al snel werden zijn werken meer levendig en toonde hij een geraffineerd spel van licht en schaduw. Daarnaast ging hij zich steeds meer baseren op zijn eigen natuurstudie en niet langer op 17e eeuwse voorbeelden. Door de jaren heen kreeg Schelfhout de status van ‘wintervorst’ en gezien de populariteit van zijn ijsgezichten wordt vermoed dat Schelfhout in werkelijkheid meer winters dan zomers schilderde. Dat veel van zijn werken niet op openbare tentoonstellingen verschenen zal zijn bepaald door de markt; velen wilden namelijk een ijsgezicht van Schelfhout. Dit zorgde ervoor dat hij óf in opdracht schilderde óf dat zijn werk al op voorhand werd gereserveerd voor particuliere kopers of de handel. Het succes van een kunstenaar werd in de tijd van Schelfhout in hoge mate bepaald door de markt, net zoals een kunstenaar tegenwoordig ook nog ‘gemaakt of gebroken’ kan worden door de mode en goede of slechte kritieken.
Pas wanneer het gehele oeuvre van Schelfhout in kaart is gebracht zal duidelijk worden of de winters daadwerkelijk de zomers in aantal overtreffen. Dit is dan ook een van de redenen dat de Schelfhout Documentatie Stichting door ons is opgericht. We proberen hiermee een beeld te geven aan het veelomvattende oeuvre van deze productieve kunstenaar, die tot op hoge leeftijd nog prachtig werk maakte. Zijn oeuvre telt meer dan 800 werken die wij graag allemaal in kaart zouden brengen. Dus heeft u een thuis een werk van Schelfhout aan de muur hangen, vertel het ons! Wij zouden uw werk graag opnemen in onze database om zo een compleet beeld van het oeuvre van Andreas Schelfhout neer te kunnen zetten.
Schelfhout A.
Winterlandschap met schaatsers en een wasvrouw op het ijs, olieverf op paneel 37 x 43,1, gesigneerd l.o. en te dateren ca. 1820
